Instytut Ochrony Roślin

Michał Derbich. Opublikowano w O PTE

Instytut Ochrony Roślin powołano Uchwałą Prezydium Rządu Nr 33 z dnia 24 stycznia 1951 roku w ramach reorganizacji Państwowego Instytutu Naukowego Gospodarstwa Wiejskiego w Puławach. Początkowo Instytut składał się z trzech działów naukowych obejmujących 18 zespołów naukowo-badawczych, sekretariat naukowy i dział organizacyjno-administracyjny rozlokowanych w Puławach, Bydgoszczy, Wrocławiu i Gorzowie Wlkp., a zespół toksykologiczny w Pszczynie. Pierwszą siedzibą Dyrekcji była Warszawa. W tym okresie zadaniem pierwszoplanowym była likwidacja ognisk stonki ziemniaczanej na terenie kraju. Pod koniec 1952 roku powołano specjalny Dział Badania Stonki Ziemniaczanej zlokalizowany w Poznaniu. Dnia 25 października 1956 roku Zarządzeniem Ministra Rolnictwa Nr 232 do Poznania przeniesiono Dyrekcję Instytutu Ochrony Roślin powierzając kierownictwo Władysławowi Węgorkowi.

ior1 W roku 2001 przypadła 50. rocznica istnienia IOR, który jest państwową placówką badawczo-rozwojową podległą Ministerstwu Rolnictwa i Rozwoju Wsi stanowiącą istotny ośrodek naukowo-badawczy, wdrożeniowy, upowszechnieniowy i konsultacyjno-doradczy w zakresie szeroko rozumianej ochrony roślin w tym kwarantanny. W latach 1971-1990 Instytutowi powierzono funkcję generalnego wykonawcy i koordynatora trzech kolejnych Problemów Węzłowych oraz Centralnego Programu Badawczo-Rozwojowego. W tym samym okresie Instytut pełnił funkcję koordynatora badań w zakresie ochrony roślin w krajach bloku RWPG. Funkcja ta nie tylko pozwoliła Instytutowi na nawiązanie kontaktów i współpracy z odpowiednimi instytutami Europy Centralnej i Wschodniej, ale także umocniła pozycję Instytutu jako wiodącej jednostki naukowej w dziedzinie ochrony roślin w tej części Europy.

W roku 1961 zorganizowano I Sesję Naukową Ochrony Roślin, która natychmiast przekształciła się w systematycznie, co roku organizowane spotkania coraz liczniejszej rzeszy „ochroniarzy". Sesje te z wyjątkiem okresu stanu wojennego (rok 1981) odbywają się do dzisiaj gromadząc najlepszych specjalistów z różnych ośrodków naukowych w kraju i zagranicą, pracowników urzędów państwowych, służb doradczych i odbiorców indywidualnych i stając się w istocie kongresami nauki polskiej w zakresie ochrony roślin. W roku 2010 odbędzie się jubileuszowa 50. Sesja Naukowa IOR-PIB.

ior2 Na początku lat 70. Instytut zorganizował funkcjonujący do chwili obecnej system analiz pozostałości środków ochrony roślin. Od ponad 30 lat prowadzony jest ogólnokrajowy monitoring jakości i pozostałości środków ochrony roślin oraz pojawu i nasilenia sprawców chorób i szkodników roślin uprawnych. W Banku Patogenów zgromadzono kolekcję ponad 1000 mikropatogenów roślin uprawnych. Poprzez Oddział w Sośnicowicach k. Gliwic oraz Terenowe Stacje Doświadczalne w Białymstoku, Rzeszowie, Toruniu i Trzebnicy a także ścisłą współpracę z Państwową Inspekcją Ochrony Roślin i Nasiennictwa Instytut obejmuje działalnością obszar całego kraju. Instytut posiada akredytację Polskiego Centrum Akredytacji w zakresie badań i oceny skuteczności biologicznej środków ochrony roślin oraz status Dobrej Praktyki Laboratoryjnej dla zakładów analitycznych.

ior3 Mocą Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 8 kwietnia 2008 r. Instytutowi Ochrony Roślin w Poznaniu nadano status Państwowego Instytutu Badawczego. Realizowany jest Program Wieloletni „Ochrona roślin uprawnych z uwzględnieniem bezpieczeństwa żywności oraz ograniczenia strat w plonach i zagrożeń dla zdrowia ludzi, zwierząt domowych i środowiska" (2006 - 2010) obejmujący najważniejsze zadania z zakresu ochrony roślin rangi państwowej o znaczeniu strategicznym. Beneficjentem wyników jest: Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Ministerstwo Zdrowia, Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa, Ministerstwo Środowiska i inne urzędy administracji państwowej i samorządowej a także doradztwo rolnicze oraz producenci rolni.

ior4

W roku 2009 rozpoczęło działalność Centrum Badań Organizmów Kwarantannowych, Inwazyjnych i Genetycznie Zmodyfikowanych Instytutu Ochrony Roślin - PIB w Poznaniu w którym będą prowadzone interdyscyplinarne badania organizmów kwarantannowych i inwazyjnych z uwzględnieniem możliwości wykorzystania organizmów zmodyfikowanych genetycznie. Jest to nowoczesna i unikalna w skali całego kraju jednostka spełniająca najwyższe standardy bezpieczeństwa fitosanitarnego (SL 3) określone w Rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 28 czerwca 2004 r. (Dz. U. Nr 158 poz. 1660) oraz standardzie EPPO PM 3/64 (1). Nowy obiekt spełnia warunki II/III stopnia hermetyczności wymaganych w badaniach nad organizmami zmodyfikowanymi genetycznie [Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 29 listopada 2002 r. (Dz. U. Nr 212 poz. 1798)].

Instytut wydaje wespół z Komitetem Ochrony Roślin Polskiej Akademii Nauk oraz Polskim Towarzystwem Ochrony Roślin dwa znaczące czasopisma naukowe: Journal of Plant Protection Research (kwartalnik w języku angielskim) i Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin (rocznik w języku polskim). Ponadto, wydawana jest seria Rozpraw Naukowych oraz liczne periodyki o charakterze popularnonaukowym i upowszechnieniowym. Instytut prowadzi systematyczne szkolenia, kursy i warsztaty adresowane do inspektorów, doradców i producentów płodów rolnych, warzyw i owoców.

ior5

O potencjale naukowym IOR-PIB świadczy kadra wysoko wykwalifikowanych specjalistów złożona z 12 profesorów, 11 docentów, 52 doktorów, 40 asystentów oraz 141 pracowników inżynieryjno-badawczych i technicznych. Aktualnie we wszystkich placówkach Instytutu (centrala w Poznaniu, Oddział w Sosnicowicach, Terenowe Stacje Doświadczalne w Białymstoku, Toruniu, Trzebnicy i Rzeszowie oraz Polowa Stacja Doswiadczalna w Winnej Górze) pracuje 348 osób.

Pełne informacje na stronie Instytutu: www.ior.poznan.pl